Bedrijventerreinen verduurzamen ondanks netdrukte: praktijkvoorbeeld Oosterhout
In 2019 zette de gemeente Oosterhout een stevige ambitie neer: 160.000 zonnepanelen op bedrijfsdaken in 2030. Dit doel maakt deel uit van de Regionale Energiestrategie (RES) West-Brabant. De gemeente rekende daarbij op 60 GWh duurzame opwek uit zon op dak, als aanvulling op zonnevelden en windenergie.
De uitgangspositie was gunstig: Oosterhout telt zo’n 750 hectare aan bedrijventerreinen met veel logistieke hallen en stevige daken. Toch was succes geen vanzelfsprekendheid. Projectleider Piet Ackermans: “We hebben direct ingezet op ondersteuning. We huurden een adviesbureau in om bedrijven actief te helpen met vragen over dakconstructie, subsidiemogelijkheden en haalbaarheid.”
Van start met SDE en ondersteuning vanuit de gemeente
Dankzij deze ondersteuning vroegen veel bedrijven succesvol SDE++-subsidie aan. De gemeente leverde hier maatwerk:
-
Inhuur van een externe adviseur voor technische en financiële begeleiding
-
Lening voor verduurzaming mkb via gemeentelijke regeling
-
Ondersteuning bij subsidieaanvragen via een speciaal aangestelde expert, gefinancierd uit de CDOKE-uitkering van het Rijk
Resultaat: tussen 2019 en 2024 groeide het aantal zonnepanelen op bedrijvendaken van 30.000 naar 120.000. Daarmee ligt de gemeente exact op schema.
Netcongestie? Zoek uit wat wél kan
In 2022 diende zich een nieuwe uitdaging aan: netcongestie. Veel bedrijven zetten hun plannen on hold. Toch bleef Oosterhout niet bij de pakken neerzitten. Ackermans: “We zijn aangesloten bij het programma Grote Oogst van de provincie Noord-Brabant. Vanuit dat programma kijken we wat wél kan. Dus niet alleen op het net, maar ook onderling tussen bedrijven.”
De gemeente ging in gesprek met netbeheerder Enexis. Inmiddels is er wekelijks contact. Twee concrete initiatieven lopen nu op bedrijventerreinen Vijf Eiken en Weststad:
- Verkenning groepscontracten (GTO): bedrijven delen gezamenlijk hun netcapaciteit.
- Directe lijn tussen bedrijven: als één bedrijf energie over heeft en het andere tekort, kan stroom direct uitgewisseld worden buiten het net om.
Energiehubs in voorbereiding: veelbelovend maar complex
Deze initiatieven vormen de eerste stap naar energiehubs: samenwerkingsverbanden tussen bedrijven waarin duurzame opwek, opslag en uitwisseling centraal staan. Ackermans: “We zijn nog niet zover dat we volwaardige energiehubs hebben, maar we werken ernaartoe. Het is complex: je moet bedrijven organiseren én fysieke installaties realiseren, zoals batterijen of WKK-installaties.”
De gemeente zet daarom in op drie punten:
-
Verhogen van de organisatiegraad: essentieel voor samenwerking
-
Kennisdeling via het netbeheerder met stappenplan energiehubs
-
Actieve benutting van nieuwe Rijksregelingen zoals:
⮕ Specifieke uitkering energiehubs
⮕ Rijksregelingen voor zwakke daken
Wat andere bedrijventerreinen kunnen leren
De belangrijkste les uit Oosterhout? De gemeente maakt het verschil. Ackermans: “Zonder actieve ondersteuning van de gemeente gebeurt er minder. Wij kennen de weg in subsidieland, hebben korte lijnen met netbeheerders en kunnen partijen bij elkaar brengen.”
Tips voor andere gemeenten of bedrijventerreinen:
⮕ Stel een concreet en meetbaar doel (zoals 160.000 panelen)
⮕ Begin met wat wel kan, ook bij netcongestie
⮕ Verken groepstransportcontracten en directe lijnen
⮕ Gebruik programma’s als Grote Oogst en RVO-handreikingen (zoals Handreiking Provinciale Aanpak: Stimuleringsprogramma Energiehubs)
⮕ Investeer in begeleiding en aanjagers – en regel budget via subsidies of uitkeringen zoals CDOKE.
Actuele status (juli 2025)
De tussenstand is veelbelovend:
-
120.000 zonnepanelen geplaatst
-
Twee bedrijventerreinen actief in voorbereiding op GTO of directe lijn
-
Concrete plannen voor energiehubs in ontwikkeling
-
Gemiddeld 10.000 extra panelen per jaar nodig tot 2030 – en dat lijkt haalbaar
Ackermans: “Ondernemers willen verduurzamen. Als gemeente moet je dat enthousiasme faciliteren. Samen krijgen we het voor elkaar.”