- Locatie: Helmond
- Oppervlakte: 21 Ha
- Hoeveelheid bedrijven: 44
- Contactgegevens parkmanager: parkmanager@bedrijventerreinenhelmond.nl
Problemen als startpunt voor samenwerking
Bedrijventerrein Groot Schooten kampte jarenlang met herkenbare problemen als wateroverlast bij hevige regenval en een verhoogd risico op criminaliteit. Voor ondernemers was dit aanleiding om in 2008 Stichting Bedrijventerreinen Helmond op te richten, een parkmanagementorganisatie waarbij iedere ondernemer automatisch lid is van het ondernemersfonds. Duurzaamheid stond destijds nog niet hoog op de agenda, maar dankzij de proactieve houding van zowel parkmanagement als gemeente werd de noodzaak al vroegtijdig herkend.
InduSym brengt verbruik en verspilling in kaart
Vanaf 2018 zijn er steeds meer datagedreven projecten opgezet, voortkomend uit de vraag van ondernemers om beter inzicht te krijgen in hun eigen verbruik en verspilling. Onder de naam InduSym Helmond werd een uitgebreide inventarisatie gedaan van water-, warmte- en grondstofstromen op bedrijventerreinen BZOB en Groot Schooten. Dit leverde concrete kansen op voor vier zogeheten ‘rotondeprojecten’.
Rotondeprojecten uitgelegd
Een rotonde in deze context is een lokaal uitwisselingssysteem waarin bedrijven samenwerken om vraag en aanbod van energie, water of grondstoffen slim op elkaar af te stemmen en verspilling te voorkomen.
Op BZOB wordt inmiddels gebouwd aan een warmterotonde en een waterrotonde. Voor Groot Schooten bleken een warmterotonde en een grondstoffenrotonde het meest kansrijk. Daarmee zetten ondernemers samen met parkmanagement en gemeente belangrijke stappen richting een slimmer, duurzamer en beter georganiseerd bedrijventerrein.
Onderzoek naar restwarmte potentie
Om de restwarmte potentie op bedrijventerrein Groot Schooten te bepalen, voerde onderzoeksbureau Sweco een verkennend onderzoek uit. De resultaten zijn gebaseerd op inventarisaties bij bedrijven, aangevuld met externe data en kengetallen.
Uit het onderzoek blijkt dat er jaarlijks 8.090 MWh aan warmtebehoefte is, die geleverd kan worden via een lagetemperatuurwarmtenet. Daarnaast is er een jaarlijkse koudebehoefte van 5.107 MWh. Op basis van deze gegevens ontwierp Sweco een concept voor een duurzaam net dat 6,3 MW warmte en 5,1 MW koude kan leveren.
De stappen richting een warmterotonde
In de eerste helft van 2021 ging het traject richting de warmterotonde van start met een werkgroep van lokale ondernemers, waaronder Kuijpers Installaties. Tegelijkertijd begon de zoektocht naar geschikte exploitanten en voerde Sweco een eerste haalbaarheidsonderzoek uit.
Begin 2022 werden de gesprekken met ondernemers geïntensiveerd en werkte Sweco aan een verdiepende analyse en de ontwikkeling van een businesscase voor de warmterotonde.
In het vierde kwartaal van dat jaar volgde extra versnelling. Sweco onderzocht het bredere concept Smart Synergy Helmond – een belangrijk fundament voor het project. Hieruit ontstond een samenwerking tussen verschillende partijen, gericht op het realiseren van een deels zelfvoorzienend energiesysteem.
In 2023 werd gewerkt aan verdere stappen. De betrokkenheid van ondernemers, experts en overheid bleek cruciaal voor het welslagen van de warmterotonde.
Potentie voor verduurzaming via grondstoffenrotonde
In een pilot op bedrijventerrein Groot Schooten zijn 340 pallets ingezameld voor hergebruik en 1.939 kilo ICT-afval en elektronica gerecycled – afvalstromen die anders in het restafval terecht zouden zijn gekomen. Dankzij deze gescheiden inzameling is in totaal 2,79 ton CO₂-uitstoot bespaard: 1,53 ton door pallet-hergebruik en 1,26 ton via recycling van ICT-materialen.
De aanpak werkt met lichte elektrische voertuigen die bedrijfsmatige reststromen gescheiden inzamelen. Dit voorkomt onnodige verbranding van waardevolle grondstoffen. KWD-bedrijven in Nederland produceren jaarlijks zo’n 5,3 miljoen ton afval, waarvan de helft nog altijd wordt gestort of verbrand.
Op Groot Schooten wordt nu toegewerkt naar een schaalbaar model waarin jaarlijks minimaal 500.000 kilo bedrijfsmatig afval gescheiden wordt ingezameld en het restafval wordt teruggebracht tot maximaal 10%. Bij uitbreiding naar andere gebieden kan deze aanpak de recycling van bedrijfsafval met circa 40% verhogen. Dat levert een geschatte CO₂-reductie op van 175.000 tot 225.000 kilo – afhankelijk van de afvalsamenstelling per locatie.
De stappen richting een grondstoffenrotonde
De circulaire revolutie op bedrijventerrein Groot Schooten begon in de eerste helft van 2021 met de lancering van een innovatief dashboard. Hiermee werden complexe afvalstromen voor het eerst overzichtelijk in beeld gebracht.
In september 2021 liepen de ambities vertraging op door complexe regelgeving. Joep Janssen trad aan als projectmanager en het team werd versterkt om tempo te houden.
Begin 2022 volgden de eerste tastbare resultaten: succesvolle pilots voor het ophalen van pallets en ICT-afval. Deze werden in het vierde kwartaal afgerond en leverden direct al 3 ton CO₂-besparing op.
In juni 2023 werd een belangrijke stap gezet met de ondertekening van een intentieverklaring tussen de gemeente, SBH en andere partners. Tegelijkertijd werd gewerkt aan de businesscase voor verdere uitrol.
Later dat jaar werd verder geïnvesteerd in de ontwikkeling van een ‘bedrijvenmijn’, uitbreiding van de ophaalronde en digitalisering via InduSym. Dit alles met als doel: efficiënter hergebruik van grondstoffen en minder restafval.
PPS-project: zo maak je het succesvol
Het opzetten van het publiek-private samenwerkingsproject (PPS) vergde jarenlange inzet, geduld en doorzettingsvermogen. Het begon met intensief lobbyen, het overtuigen van belanghebbenden en het stap voor stap opbouwen van afspraken tussen parkmanagement, gemeente en ondernemers. Inmiddels liggen er stevige afspraken en staat de samenwerking als een huis.
De basis? Data. Eerst werd de situatie grondig in kaart gebracht, gevolgd door een analyse en het opstellen van een heldere businesscase. Daarna volgden een technisch plan en de zoektocht naar de juiste leveranciers. Tijdens elke stap stonden de belangen van ondernemers centraal. Ook toen de uitvoering werd overgedragen, moest het proces behapbaar blijven – zodat ondernemers zelf de regie konden nemen.
Cruciaal voor het succes was goed relatiemanagement. Belanghebbenden betrokken en gemotiveerd houden bleek minstens zo belangrijk als de technische inhoud. Voor ondernemers speelde ook het financiële voordeel een doorslaggevende rol. Zonder concreet rendement was de betrokkenheid veel lastiger geweest.
Bovenal vroeg het traject om een lange adem. Meerdere keren werden plannen afgewezen of uitgesteld. Maar door vol te houden en te blijven investeren in samenwerking, werd het uiteindelijk een succesverhaal. De aanhouder wint.
