We trappen de rubriek af met Leo Crombach, voorzitter van LijnSpel Coöperatie U.A. Leo is een van de geestelijk vaders van het Energiekompas, dat in opdracht van ON12/ BTM Parkstad werd gemaakt. Het kompas beschrijft een integrale verduurzamingsaanpak voor de bedrijventerreinen in Heerlen-Noord.
Hoe zou je jouw functie omschrijven?
‘Ik ben een aanjager, een katalysator van samenwerkingen tussen ondernemers en overheid. Dat klinkt misschien alsof ik erg van de snelheid ben, maar in mijn werk ben ik vaak juist aan het afremmen. Je moet vooral niet focussen op tempo, maar zorgen dat je alle partijen meekrijgt!’ (lacht) ‘Dan gaat het uiteindelijk sneller.’
Waar kijk je het meest naar uit voor de komende tijd?
‘In Parkstad wordt het industriecomplex van VDL Castings ontmanteld; dan komt er een gigantische energiecapaciteit vrij. Ik ben héél benieuwd waar die capaciteit heengaat. Gaan de mkb’ers in onze regio ervan profiteren? Of sijpelt die energie weg naar een groot bedrijf?
Tegenwoordig is helaas niet meer de omgeving, maar de hoeveelheid beschikbare energie bepalend voor het vestigingsklimaat. Projectontwikkelaars zijn niet meer op het gebied gericht, het gaat nu om het wegzetten van energiecapaciteit bij de hoogste bieder – binnen of buiten Nederland. Dat is een weeffout, die tot gevolg heeft dat ontwikkelaars niet meer kiezen voor het lokale mkb, maar voor snel geld. Bedrijventerreinen hebben daar echt last van.’
Komt het in jouw omgeving voor dat energiemaatregelen gecombineerd worden met groen-blauwe ingrepen?
‘Nee. Nou ja, bij 1%, namelijk ondernemers die al intrinsiek gemotiveerd zijn. Die lage bereidheid komt trouwens niet door onwil hoor, maar hoofdzakelijk door kennisgebrek.’
Leo vertelt hoe hij en zijn collega’s momenteel bezig zijn om een parkeerterrein te vergroenen en waterbufferend te maken. Eerst regelden ze zelf de financiering voor een bepaald aantal vierkante meters, 300 m2 in dit geval. ‘Dus die 300 m2 vergroenen we sowieso, onafhankelijk van bijdragen van ondernemers. Vervolgens vragen we aan ondernemers: wat is het jou waard om parkeerplekken te vergroenen? De een heeft nog een potje van €2400, anderen hebben meer of minder. We zitten nu op acht bijdragen en de gesprekken lopen nog. Met die inleg van ondernemers vergroenen we dan éxtra vierkante meters!’
Zie je vastgoedeigenaren en ondernemers weleens samen optrekken voor toekomstbestendigheid?
‘Het hangt ervan af of de eigenaren lokaal gebonden zijn. Op BT De Koumen in Heerlen wonen en werken eigenaren in het gebied, daar wordt veel samengewerkt. Elders is het heel moeilijk.’
Als je met een druk op de knop één ding kon veranderen in jouw werkdomein, wat zou dat zijn?
‘Ik zou een revolverend fonds van 5 miljoen toveren voor BTM Parkstad, zodat je niet over alles hoeft te discussiëren. Revolverend hè, dus het geld moet worden terugbetaald, zeg binnen 5 jaar tegen een lage rente.
De subsidiestructuur brengt met zich mee dat er geld verloren gaat. Doordat je werkt van tranche naar tranche, kun je steeds maar een klein stapje zetten. Ondernemers willen op zich wel investeren in toekomstbestendigheid, maar het probleem is altijd een gebrek aan liquiditeiten. En kennisgebrek… We zouden veel meer voor elkaar krijgen – en voor minder geld ook nog – als we met een serieuze som gealloceerd geld in één keer grote stappen konden zetten.’
Welke tip heb je voor parkmanagers en/of de overheid?
‘L.U.I.S.T.E.R. Ga oefenen met luisteren naar ondernemers.
Overheden luisteren vooral naar de haakjes die ze kunnen koppelen aan hun eigen ideeën.’
Wie draag je aan voor de volgende keer?
‘Peter Bootsma van Noorden Duurzaam in Groningen. Peter heeft een fantastische formule ontwikkeld, de participatietafels! Doe hem de groeten.’
Het Energiekompas van Leo en zijn collega’s bekijken?
Dit kompas beschrijft helder hoe de bedrijventerreinen in Heerlen-Noord concreet op meerdere fronten kunnen verduurzamen.