Hessenpoort in Zwolle. foto: Zintuig Studio
- Locatie: Zwolle
- Oppervlakte: 300 ha.
- Aantal bedrijven: 75
- Parkmanager: Ilse Sijtsema
- E-mail ondernemersvereniging:
info@ondernemersvereniginghessenpoort.nl
Netcapaciteit schiet tekort voor duurzame ambities Hessenpoort
Op bedrijventerrein Hessenpoort en bij omliggende bedrijven die zijn aangesloten op hetzelfde HS/MS-station aan de Hessenweg liggen grote ambities op het gebied van duurzame energie. De gezamenlijke opwekpotentie is indrukwekkend: circa 400 MW. Maar daar wringt het: de huidige transformatoren kunnen slechts 90 MW aan. Een uitbreiding naar 180 MW is in gang gezet, maar zal op zijn vroegst in 2032 operationeel zijn.
Tegelijkertijd speelt ook aan de leveringskant netcongestie een steeds grotere rol. Voor veel ondernemers is het op dit moment niet mogelijk om extra Gecontracteerd Transportvermogen (GTV) aan te vragen – of het nu gaat om elektrificatieplannen, autonome groei of nieuwbouw.
Wachten tot het net klaar is, is voor deze ondernemers geen optie. Daarom wordt er vol ingezet op slimme, collectieve oplossingen. Denk aan efficiënter netgebruik – zowel vóór als achter de meter – en aan het beter afstemmen van opwek en verbruik. Door de gelijktijdigheid te verbeteren, ontstaat er meer ruimte binnen de bestaande netcapaciteit en wordt druk op hogere netvlakken verminderd.
Samen werken aan een smart energy hub voor de toekomst
Om op bedrijventerrein Hessenpoort optimaal gebruik te maken van duurzame opwek, opslag, conversie én verbruik van energie, is een slim en integraal energiesysteem nodig. Alleen zo kunnen opwek en verbruik goed op elkaar worden afgestemd – met oog voor netcapaciteit én economische haalbaarheid.
Dit energiesysteem bestaat uit meerdere samenhangende onderdelen:
-
Slimme dataverzameling: dynamische verbruiks- en opwekdata worden realtime gemonitord.
-
Analyse en simulatie: met een speciaal voor Hessenpoort ontwikkelde simulatietool van ZenMo Solutions worden verschillende scenario’s doorgerekend.
-
Opslag en conversie: via innovatieve batterijopslag en de productie van waterstof door elektrolyse kan energie flexibel worden ingezet.
-
Slim sturingsplatform (CSP): op basis van seconde-gegevens van deelnemende bedrijven stuurt dit platform actief bij om binnen de afgesproken bandbreedte voor opwek en verbruik te blijven. Zo wordt congestie voorkomen.
-
Oplossingen achter de meter: zoals directe energiedeling tussen bedrijven via galvanisch gescheiden batterij-omvormer-systemen. Onderzoek hiernaar loopt.
Om dit alles in goede banen te leiden en ondernemers actief te betrekken, is vanuit de Ondernemersvereniging Hessenpoort een nieuwe entiteit opgericht: de Energie Coöperatie Hessenpoort (ECH). Deze coöperatie werkt nauw samen met alle relevante partners, waaronder de gemeente Zwolle en de provincie Overijssel.
smart energy hub
Meerdere initiatieven voor één slimme energiehub
Een groep ondernemers op bedrijventerrein Hessenpoort heeft via een gezamenlijke energiecoöperatie geïnvesteerd in een zonnepark. Sinds de oplevering eind 2019 voorziet dit zonnepark inmiddels in ongeveer 25% van het totale elektriciteitsverbruik van Hessenpoort – een belangrijke stap richting energiezelfvoorziening.
Het doel is om medio 2025 alle bedrijven op Hessenpoort aan te sluiten op een slim digitaal sturingsplatform. Dit systeem zorgt ervoor dat de energiestromen op het terrein optimaal worden afgestemd: stroom die wordt opgewekt, verbruikt of teruggeleverd. De uitrol gebeurt stapsgewijs. Sinds oktober 2023 zijn drie ondernemers aangesloten en delen zij – in overleg met netbeheerder Enexis – hun teruglevercapaciteit onderling. Voorjaar 2024 zijn de contracten hiervoor juridisch geregeld, zodat ook andere bedrijven eenvoudig kunnen aansluiten.
Om overtollige groene stroom slim in te zetten, is op het terrein een elektrolyser van 1,3 MW geplaatst. Deze zet elektriciteit om in waterstof, die vervolgens kan worden gebruikt voor mobiliteit (zero emissie), verwarming van panden of toepassingen in de procesindustrie. De elektrolyser wordt de komende maanden aangesloten op de Smart Energy Hub.
Om het energiesysteem stabiel te houden, wordt daarnaast ingezet op batterijopslag. Eind 2024 werd een batterij van 20 MW in gebruik genomen, vlak bij Hessenpoort. Ook deze wordt gekoppeld aan de energiehub, zodat het bedrijventerrein slim kan omgaan met pieken en dalen in vraag en aanbod.
Lessen uit de praktijk volgens parkmanager Ilse Sijtsema
Tijdens het traject richting de Smart Energy Hub hebben de betrokken partijen veel geleerd. Volgens parkmanager Ilse Sijtsema ligt de grootste uitdaging niet in de techniek, maar in de samenwerking.
“Technisch kan er al ontzettend veel. Maar het kost vooral tijd, geld en energie om mensen mee te krijgen – door uit te leggen, te verbinden, te stimuleren en te motiveren. Die sociale kant is vaak onderbelicht, maar zó belangrijk bij het bouwen van een collectieve Smart Energy Hub.”
Daarnaast is een goede simulatietool onmisbaar. Daarmee kun je vanuit een toekomstige situatie terugrekenen en knelpunten op tijd signaleren. Zo kun je problemen vóór zijn in plaats van ze achteraf te moeten oplossen.
Tot slot blijkt de juridische kant vaak een struikelblok. Hoewel de techniek ver genoeg is, lopen regelgeving en samenwerkingsvormen nog achter. Er is behoefte aan nieuwe juridische kaders en standaardmodellen, zodat pilots sneller kunnen opschalen. Want de realiteit haalt ons in – de netcongestie groeit sneller dan het systeem meebeweegt.
Ook vergroening onderdeel van Hessenpoort
Bedrijvenpark Hessenpoort in Zwolle oogt op het eerste gezicht als een standaard bedrijventerrein, maar het terrein van Axxor vormt een opvallende uitzondering. Hier is bewust gekozen voor een groene inrichting, met plantvakken vol middelgrote bomen, struiken en inheemse kruiden. Deze aanpak helpt om klimaatrisico’s zoals wateroverlast en hittestress te beperken, én versterkt de biodiversiteit.
Naast functioneel is het terrein ook aangenaam: een kruidenveld met wandelpad biedt medewerkers een groene pauzeplek, terwijl het tegelijkertijd leefruimte creëert voor insecten en vogels. Dankzij deze aanpak heeft het terrein het NL Terreinlabel A behaald – een erkenning voor duurzame inrichting.
Het project sluit aan bij Werklandschappen van de Toekomst, een initiatief van IVN Natuureducatie dat inzet op groene, gezonde en klimaatbestendige bedrijventerreinen. De ambitie is om publieke én private terreinen met elkaar te verbinden tot één grote ecologische zone, waar mens, plant en dier samen leven.
Vergroening op Hessenpoort door NL Green Label
Integrale aanpak op bedrijvenpark Hessenpoort
Benieuwd naar de vergroening op het bedrijventerrein in Zwolle?
