Schiebroek
Rotterdam
• 9 Hectare groot
• Ca. 100 objecten met een WOZ waarde van 35 miljoen euro
• Meer dan 160 ondernemers die een toegevoegde waarde creëren van 45 miljoen euro per jaar
• Ruim 700 arbeidsplaatsen
Duurzaamheid en energie zitten niet in de corebusiness van de meeste ondernemers. Door een gebrek aan kennis, menskracht en financiële middelen is het bezig zijn met verduurzaming en opwerk van duurzame energie logischerwijs geen prioriteit bij de meeste ondernemers op bedrijventerrein Schiebroek.
Het aanstellen van een parkmanager om ondernemers te ontzorgen en stakeholders te verbinden heeft het in Schiebroek mogelijk gemaakt om grote stappen tot verduurzaming te zetten. De parkmanager kent de ondernemers en hun individuele behoeften, en is in staat te verbinden met passende oplossingen. In een ontwikkelproces zoals deze is het belangrijk alle stakeholders vanaf het begin te betrekken.
Zo is er in Schiebroek veel tijd verloren doordat een gebiedsmanager vanuit de gemeente in een late fase kritiek had op een gepland hek rondom het zonnepark. Hierdoor moest het plan gewijzigd worden en moest bodemonderzoek worden gedaan voor het aanleggen van sloten rondom het park. Het bodemonderzoek toonde verontreiniging aan die gesaneerd moest worden. Hierdoor kwam de businesscase onder druk te staan.
Beginsituatie (voor 2011)
• > 15% leegstand
• Slecht bereikbaar met Openbaar Vervoer
• Gebrekkige bewegwijzering
• Negatief imago
• Slecht beheer van de openbare ruimte
• Criminaliteit
• Moeite met het aantrekken van talent
• Gebrek aan een gemeenschappelijk aanspreekpunt
Route
2011
In 2011 is er een organisatiestructuur opgezet met een Bedrijven Investeringszone (BIZ) regeling, welke bedrijven in staat stelt om collectief te investeren in de openbare ruimte. Zowel de pandeigenaren als gebruikers van het bedrijventerrein betalen een jaarlijkse bijdrage waaruit professioneel parkmanagement bekostigd wordt. De parkmanager begon in 2011 te werken aan basale problemen op het bedrijventerrein, met als doelstelling ‘schoon, heel, veilig’.
2015
Het oplossen van basale problemen heeft dusdanig veel vertrouwen gewekt bij de ondernemers dat het bedrijventerrein in 2015 aansloot bij de samenwerking Bedrijventerreinen Energiepositief (BE+), een netwerk van partijen dat binnen 10 jaar 250 bedrijventerreinen energiepositief en CO2 neutraal wil krijgen.
2017
- De volgende stap van de parkmanager was te berekenen wat de mogelijkheden en kosten van verduurzaming zouden zijn, hiervoor is door TNO een Energie Potentieel Scan (EPS) gedaan. Deze scans kunnen onder andere het energie besparingspotentieel van een gebouw en/of gebeid berekenen. (zie hier welke scans wij bij PVB aanraden). Deze scans geven een concreet inzicht van wat de huidige staat is van het terrein en wat de low hanging fruit is om de verduurzamen.
- In 2017 zijn de eerste contacten gelegd om een collectief zonnepark van 3 hectare te realiseren.
2021
In maart 2021 is ook Energie Coöperatie Schiebroek opgericht (mede) in verband met het beoogde zonnepark. Met het oog op het zonnepark werd ook uitgezocht welke mogelijkheden er bestaan voor een laadplein voor deelauto’s en -fietsen.
2022
- Op basis van de uitkomsten van de Energie Potentieel Scan is onderzoek gedaan naar verschillende maatregelen, waaronder zon op dak, isolatiemaatregelen, slimme meters, thermische zonne-energie, laadpalen voor elektrische auto’s, LED-straatverlichting, en een gezamenlijk zonnepark.
- De grootste maatregel die wordt getroffen is het opzetten van het gezamenlijke zonnepark. Het zonnepark wordt voor 80% gefinancierd door de bank, de resterende 20% wordt gefinancierd door de ondernemers en de partners waarmee zij samenwerken. Voor het zonnepark komen de ondernemers in aanmerking voor SDE++.
- Daarnaast zijn de voorbereidingen gestart van het project ‘PostCodeRoos’ i.s.m. Greenchoice: het eerste bedrijf is inmiddels klaar voor zonnepanelen.
- In opdracht van Provincie Zuid Holland is Stimular i.s.m. de BIZ een onderzoek gestart naar klimaat adaptieve bedrijventerreinen en de mogelijkheden voor Bedrijventerrein Schiebroek. De Hogeschool van Rotterdam heeft deze mogelijkheden in kaart gebracht.
Toekomstperspectief
In de nabije toekomst wil Bedrijventerrein Schiebroek haar circulaire ambities nastreven. De eerste stap is het indienen van een projectplan dat als doel heeft de 13 (!) afvalinzamelaars op het terrein terug te brengen naar één afvalinzamelaar, om zo meer inzicht te krijgen in de reststromen. Tot slot, ambieert Bedrijventerrein Schiebroek om een bedrijventerrein te worden wat meer energie opwekt dan het verbruikt.
Eindsituatie & Successen
- Uit de EPS kwam dat op bedrijventerrein Schiebroek een totaal van 14 miljoen kWh elektriciteit wordt verbruikt en acht honderdduizend kuub gas. Er is één grootverbruiker die alleen al 9 miljoen KWh verbruikt, zodat het totale verbruik van de overige ondernemers ligt op ca. 5 miljoen kWh. Na het implementeren van de beoogde maatregelen, waaronder zon op dak en gevel, thermische zonne-energie, isolatie, LED verlichting, laadpalen en het zonnepark zal 50% van het verbruik van deze overige gebruikers. duurzaam lokaal opgewekt zijn. Het gezamenlijke zonnepark zal ca. 1.6 miljoen kWh opleveren.
- Eén bedrijf op Schiebroek is al volledig energiepositief, andere verhuren hun dak voor zonnepanelen of zijn van het aardgas af. “Die succesverhalen delen we met andere ondernemers. Wanneer zij zien dat duurzame maatregelen iets opleveren en dat ze hulp kunnen krijgen, haken velen aan
- Circulaire economie: “We benaderen bedrijven alleen met duurzame ideeën die uiteindelijk geld opleveren. Daarom is circulair ondernemen ook interessant: we onderzoeken of bedrijven elkaars afval kunnen gebruiken als grondstof. Een doodskistenfabriek op ons terrein krijgt zijn onderdelen bijvoorbeeld aangeleverd met neopreen lapjes ertussen ter bescherming. Die lapjes gaan vervolgens naar een internetbedrijf, dat er breekbare materialen mee verpakt. En het restmateriaal van een metaalbedrijf wordt door een meubelmaker verwerkt in horecameubilair.”
Parkmanagement
Geleerde lessen
Samenwerken
Samen sta je sterker dan één. Niet alleen met de ondernemers onderling, maar ook met andere geschikte partijen.
Leren van fouten
Door eerlijk en open te zijn over fouten in het verleden en deze goed te bespreken, kunnen deze in de toekomst voorkomen worden.
Communiceren
Communiceren is key. Niet alleen onderling, maar ook naar de buitenwereld. Betrokkenen zijn door
middel van een nieuwsbrief op de hoogte gehouden.
Parkmanagement
Zonder parkmanagement is het bijna onmogelijk om de basis in orde te houden. Sinds 2011 is er op bedrijventerrein Schiebroek professioneel
parkmanagement aanwezig.
Kansen pakken
Begin met het laaghangend fruit, om zo snel goede stappen te maken.