Waarderpolder
Haarlem
- Oppervlakte: 160 hectare
- 1200 bedrijven
- Hoeveelheid objecten: 1810 WOZ objecten – Totale WOZ-waarde € 838.313.000
- 14.000 arbeidsplaatsen (20% van de totale arbeidsplaatsen in Haarlem)
- Sinds 2009 Stichting Parkmanagement Waarderpolder actief (initiatief gestart in 2007)
Het bedrijventerrein Waarderpolder in Haarlem bestaat als sinds het begin van de twintigste eeuw, en is daarmee misschien wel een van de oudste bedrijventerreinen van Nederland. Nu ambiëren zij om ook de duurzaamste van Nederland te zijn.
In deze case bekijken wij hoe Waarderpolder zich heeft getransformeerd van een grijze, onveilige omgeving tot een toekomstbestendig bedrijventerrein met veel vergroening.
Wat begon als een actie tegen vandalisme en criminaliteit op het terrein is uiteindelijk uitgelopen tot een sterke gemeenschap die zich inzet voor veel meer dan alleen veiligheid, namelijk alle aspecten van duurzaamheid zoals biodiversiteit, energie en circulariteit.
Er is nauwelijks nog uitgeefbare grond in de Waarderpolder. Als gevolg van deze schaarste kunnen de gemeente en het parkmanagement hoge eisen stellen aan nieuwe bedrijven. In het geval van Waarderpolder heeft een tal van mooie initiatieven teweeggebracht.
Beginsituatie (2000 – 2010)
- Begin 21ste eeuw was criminaliteit een groot probleem. Inbraken, vandalisme, en verrommeling van de openbare ruimte speelden een prominente rol (tot wel 200 inbraken per jaar!).
- Wateroverlast
- Het terrein was zeer versteend, er was veel verharding, wat tot hoge temperaturen leidde.
- Al deze problemen veroorzaakten een noodzaak tot meer structureel beheer van de openbare ruimte. Later werd duurzaamheid en circulariteit een steeds belangrijker onderwerp binnen het beheer.
- Een groep ondernemers waren een collectief gestart, maar deelname was vrijwillig. Dit collectief had als doel om het bedrijventerrein te beveiligen door middel van een collectieve (gezamenlijke) surveillance uitgevoerd door een beveiligingsbedrijf. ongeveer 200 bedrijven namen hieraan vrijwillig deel. Zij betaalden de beveiliging gezamenlijk. Vanaf 2012 betalen alle bedrijven mee via een BIZ.
Route
2000
- Oprichting Collectieve Beveiliging Waarderpolder
2009
- Oprichting Stichting Parkmanagement Waarderpolder
- Community building. Er is een start gemaakt met gebiedsgerichte communicatie richting bedrijven via de stichting Parkmanagement Waarderpolder over wat er allemaal gebeurt op het terrein en in de stad. Er wordt bijvoorbeeld informatie gedeeld over wekelijkse activiteiten die plaats vinden op het terrein en ook informatie vanuit de gemeente wordt hiermee verspreid. Er wordt een community gebouwd waarop de succesverhalen van mede-ondernemers gedeeld kunnen worden om van elkaar te leren en elkaar aan te moedigen.
2012
- Start BIZ (bedrijven investeringszone) Waarderpolder. Hiermee investeren ondernemers via een stichting gezamenlijk in het gebied
2013
- Eerste zon op dak
2017
- Tweede BIZ Waarderpolder. Na een groot succes van de eerste 5 jaar BIZ wordt er een tweede opgericht. Deze keer met specifieke aandacht voor duurzaamheid.
- Procesmanager aangesteld. Door middel van samenwerking en het delen van kennis tussen bedrijven ziet het georganiseerde bedrijfsleven kansen om verduurzaming te versnellen. Om regie te voeren op de gebiedsgerichte verduurzaming wordt een procesmanager aangesteld.
2017+
- Uitvoeren van energiescans. Na het aanstellen van de procesmanager begint het balletje echt te rollen. De eerste stap is het uitvoeren van energiescans. Deze scans kunnen onder andere het energie besparingspotentieel van een gebouw en/of gebeid berekenen (zie hier welke scans wij bij PVB kunnen aanbieden). Deze scans geven een concreet inzicht van wat de huidige staat is van het terrein en wat het laaghangend fruit is om de verduurzamen.
- Subsidies. Hierna volgen er aanvragen voor subsidies bij de gemeente en provincie om financiële steun te krijgen bij het verduurzamen. Hierdoor komt er niet alleen capaciteit vrij voor verduurzaming, maar ook kan Parkmanagement Waarderpolder adviseren omtrent subsidies voor ondernemers die beschikbaar zijn bij de gemeente, provincie en het Rijk.
2019
- Eerste vergroeningsactie. In dit jaar is er 9000m2 verharding verwijderd en vervangen. In plaats hiervan zijn heesters, kruidenmengsel en bloembollen ingezaaid. Het resultaat: regenwater zakt makkelijker weg in de bodem en de openbare ruimte vergroent.
2020 – heden
- Warmtenet Waarderpolder. Inmiddels is het algemeen bekend dat we van het aardgas af moeten om klimaatverandering tegen te gaan. Maar hoe pak je zo iets aan? Een mogelijke oplossing die Waarderpolder Haarlem toe wil passen is het gebruik van een warmtenet met als warmtebron de restwarmte van een datacenter. Hierbij wordt er een stelsel van leidingen aangelegd onder de grond waar warm water doorheen stroomt en de aangesloten gebouwen voorziet van warmte. Het ontwerpen en realiseren van een warmtenet is een grootschalig project wat enkele jaren kan duren voordat het in werking treedt. In 2020 is het project van start gegaan met een haalbaarheidsonderzoek en het doel is om in 2025 te beginnen met de bouw. De drijfveer/motivatie voor een warmtenet komt niet alleen bij de gemeente Haarlem vandaan, maar ook bij de ondernemers zelf.
“De Waarderpolder is een sterk verdicht bedrijventerrein. Veel bedrijven en werknemers ondernemen en werken dicht op elkaar. Wil je iets bereiken dan moet je wel samenwerken. Bedrijven willen groeien, de gemeente wil arbeidsplaatsen creëren, en we willen allemaal verduurzamen. Dit zorgt ervoor dat dit soort projecten tot bloei kunnen komen.” – Stan Verstraete, Procesmanager verduurzaming Waardepolder
Eindsituatie & Successen
- Energie: plaatsing van circa 22.500 zonnepanelen.
- Biodiversiteit: 9000m2 verharding 3 jaar geleden verwijderd. Ook is er een “bomenbank”: via Parkmanagement Waarderpolder kunnen bedrijven bij uitbreidingen de herplantplicht afkopen zodat Parkmanagement een nieuwe boom op een duurzame groeiplaats kan terugplanten.
- Warmtenet: Het eerste behaalde succes in het warmtenet is het gebruiken van de restwarmte van een datacenter voor de verwarming van omliggende panden. De aanbesteding van het warmtenet is recent met succes afgerond.
- Veiligheid: van 200 naar 10 inbraken per jaar sinds de collectieve beveiliging van de openbare ruimte bestaat!
- Werknemers: Stagebureau aanwezig + HR-netwerk op LinkedIn
- Community: Niet alleen op Waarderpolder zelf is er een hechte community, het parkmanagement zorgt ook voor verbinding met de gemeente en stakeholders uit de regio
- Circulaire economie: Ook circulariteit is van belang op Waarderpolder. Zo wordt er bijvoorbeeld bij op het MAAK terrein onderdelen van oude treinen omgezet tot nieuwe producten die weer bij de NS worden gebruikt. Lees het volledige artikel hier: NS en Haarlem geven ‘enz’ de ruimte om te experimenteren – Cirkelstad.
Toekomstperspectief
Geleerde lessen
- Verduurzaming en verandering doe je samen. Tijdens dit hele traject, en nu nog steeds, is er enorm veel cruciale steun geweest vanuit van de gemeente; door kennis te delen en bedrijven financieel te steunen bij hun verduurzaming. Vooral op het gebied van grondstofbesparing en energiebesparing hebben alle partijen veel bereikt. Ook is er met RVO samengewerkt om informatie over verschillende onderwerpen, waaronder duurzaam ondernemen, beschikbaar te maken aan de ondernemers. Daar lees je hier meer over: Categorie: Duurzaam ondernemen (waarderpolder.nl).
Contact en Links
- Contact: Procesmanager verduurzaming: Stan Verstraete, stan@waarderpolder.nl
- Lees hier meer: Duurzaam ondernemen (waarderpolder.nl)
Geschreven door Yasmine Ay (yasmine@pvbnederland.nl), Mei 2023.